کشور ارمنستان همسایه شمالی ما و یک مقصد مهم گردشگری برای ایرانیان است. اکثر توریست هایی که به ارمنستان می روند بیشتر قصد سفر با تور ارمنستان به شهر ایروان پایتخت این کشور را دارند و در طول مدت سفرشان جاذبه های تاریخی و دیدنی این شهر را بازدید می کنند. اما اگر کمی بیشتر در مدت سفرتان مطالعه کنید یک جاذبه بسیار مهم را پیدا خواهید کرد که خارج از شهر ایروان واقع شده است ولی تاریخ بسیار مهم و جالبی دارد.
معبد گارنی در حدود 30 کیلومتری شهر ایروان واقع شده است. کشور ارمنستان تاریخ پر فراز و نشیبی داشته است و در دوره های مختلف تاریخی در میان کشورهای مهم دوره باستان یعنی ایران و روم و بعد از آن نیز عثمانی اعراب و روسیه و بازهم ایران بر این کشور کوچک تسلط داشتند. ارمنستان اولین کشوری بود که در زمان سلطعه رومیان بر آن دین مسیحی را پذیرفت و بعد از آن تا کنون کلیساهای بسیار در این کشور ساخته شد. اما معبد گارنی تنها بنایی است که یادگار دوران ایران باستان و رواج مذهب مهر پرستی است و مهمترین نماد و بنای مذهبی این کشور قبل از پیدایش مسیحیت است که امروزه بنایی از آن باقی مانده است.
معبد گارنی در ابتدا به عنوان یک قلعه نظامی و به دست ایرانیان باستان ساخته شد و محلی برای مقابله با ارتش روم در هنگامه جنگ های طولانی ایران و روم بود. بعد سلطعه ارتش روم بر این منطقه قلعه ویران شد اما بعد ها و با پیمان صلحی که بسته شد، نرون امپراطور روم با هزینه روم این مکان را مجدد بازسازی کرد. بعد از آن پادشاه ایرانی تیرداد یکم این قلعه را به معبد و کاخی برای مهر پرستی تبدیل کرد.
بعد از رواج مسیحیت در ارمنستان مذهبیون تمامی آثار شرک پرستی و مذاهب دیگر مانند آیین مهر را از این کشور پاک کردند و تنها مکانی که از این پاک سازی جان سالم به در برد معبد گارنی بود. برخی این مساله را به ناشناخته بودنش و برخی نیز آن را به زیبایی و جنبه هنری معبد نسبت داده اند، هر چند دست طبیعت دامان این بنای زیبا را گرفت و زلزله ای مهیب آن را به کل تخریب کرد بعدها و در زمان حکومت روسیه تزاری و سلطعه آن بر ارمنستان این معبد مجددا باز سازی شد و همچنین در دوره اتحاد کومونیستی شوروی بازسازی کامل شد و به شکل امروزی درآمد.
این مبعد در زمینی به وسعت 4 هکتار واقع شده و در کنار آن بناهای دیگری مانند حمام، کاخ تابستانی پادشاهی، کلیسای سنت سیون متعلق به قرن هفتم میلادی و چند اثر تاریخی کوچک دیگر است که تاریخ ارمنستان را در خود جای داده است.
سبک هنری این بنای تاریخی از هنر معماری رومی و یونانی تاثیر فراوان گرفته است. این نیایش گاه در محلی مرتفع ساخته شده است و دور تا دور آن را 24 ستون دایره ای شکل سنگی با ارتفاع 6.5 متر فراگرفته است . ساختار این بنا، دیوار ها و سقف شیب دارد آن با سنگ بازالت ساخته شده است و در نمای بیرون با تراش سنگ ها به طرز جالب و اغراق آمیزی زینت داده شده است.
داخل بنای معبد از یک صحن که محلی برای نیایش است و یک شبستان تشکیل شده که 7متر ارتفاع دارد و 8 متر طول و 5 متر نیز عرض آن است.
درسفر به ارمنستان این معبد جذاب را فراموش نکنید و از آن بازدید نمایید.