تبریز شهر زیبا و باستانی کشور، سالهاست میزبان گردشگران بسیاری از سراسر ایران و دنیاست. این شهر آذری زبان در شمال غربی کشورمان واقع شده و علاوهبر اینکه یک مقصد گردشگری مهم محسوب میشود، یکی از شهرهای صنعتی و تجاری است که در اقتصاد کشور نقش پررنگی دارد. تبریز یک منطقه آزاد تجاری است. در سفر به این شهر آجیل و شیرینیهای بسیار لذیذ، قالیها و محصولات چرمی بینظیر، بناها و آثار باستانی و موزههای متعدد، جاذبههای طبیعی، پارکها و باغهای سرسبز و جذاب، مراکز خرید سنتی در کنار مجتعهای تجاری لوکس و مدرن و بسیاری موارد اینچنینی دیگر پیش روی مسافران تور تبریز خواهد بود.
تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی و سومین کلان شهر کشور بعد از تهران و مشهد است. این شهر در بخش غربی استان و در شمال غربی جلگه تبریز قرار دارد. بخش شمالی آن به کوههای پکه چین و عون بن علی (عینالی)، شمال شرقی آن به کوههای گوزنی و بابا باغی محصور است. ضلع جنوبی تبریز هم به رشته کوه سهند و سمت شرق آن به گردنه پایان میرسد. بخش غربی شهر نیز به دشت و شورهزار تلخه رود محصور شده است. بنابراین میتوان گفت کوهها تبریز را احاطه کردهاند و این شهر تقریبا یک دره بهشمار میرود (ارتفاع از سطح دریای تبریز ۱۳۸۴ مترمربع است).تبریز ۲ رودخانه اصلی دارد؛ تلخه رود (آجی چای) که در تمام طول سال جاری است و رودخانه فصلی مهرانه رود (قوری چای).
کشفیات باستانشناسان در این منطقه حاکی از قدمت ۴ تا ۵ هزار ساله این شهر است؛ اما دوره تمدن تبریز براساس شواهد و روایتهای موجود، مربوط میشود به زمان حکومتهای ساسانیان و اشکانیان در کشورمان. براساس روایات تاریخی، تبریز در دوره اشکانیان روی خرابههای شهر «تورژ» بنا شده است؛ اما این روایت چندان مستند نیست. در برخی روایات دیگر نیز آمده که دوره ساخت تبریز مربوط به دوره ساسانیان است. در رابطه با نام قدیمی این شهر هم در کتب تاریخی با عبارات توری و تورز یاد میشود.گفته میشود این شهر در قرن چهاردهم ویرانهای بیش نبوده و در زمان حمله اعراب یک روستای کوچک و ناآشنا بوده است. اما در دوره عباسیان این منطقه مورد توجه حکومت مرکزی قرار گرفت و بناها، قلعهها و کاخهای متعددی در آن ساخته شد.
در حکومتهای اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، جلایریان، قراقویونلوها، آق قویونلوها و صفویان در تمام دوره حکمرانی یا مقطعی از آن تبریز پایتخت ایران بوده است. در دوره قاجاریه نیز این شهر را بهعنوان ولیعهدنشین انتخاب کرده بودند.
تبریز چندین بار پس از حملات دشمنان و بلایای طبیعی مثل زلزله با خاک یکسان و مجددا بازسازی احیا شده است.
تبریز شهری بسیار مهم از نظر سیاسی، تحصیلی، گردشگری، پزشکی، اقتصادی، تجاری، فرهنگی، تاریخی، هنری و صنعتی برای کشور محسوب میشود.
به این شهر لقب شهر اولینها را دادهاند. اولین چاپخانه، اولین کتابخانه ملی، اولین مدرسه ناشنوایان، ترجمه اولین کتاب، اولین خاستگاه نقد شعر و ادب، اولین مدرسه و اتاق بازرگانی، اولین شهرداری کشور یا همان بلدیه، اولین مرکز لرزهنگاری، اولین آتش نشانی، اولین تلفنخانه، اولین دانشکده پرستاری، اولین سینمای عمومی، اولین کافه رستوران به سبک امروزی، اولین هتل مدرن، اولین قطار شهری یا تراموا، اولین مدرسه پایه ابتدایی، اولین اسکناس، اولین سکههای ماشینی و بسیاری دیگر از این اولینها در تبریز اتفاق افتاده یا افتتاح شدهاند.
تبریز با شهرهای شهرهای استانبول و ارزروم ترکیه، باکو و گنجه آذربایجان، غزه فلسطین، کازان روسیه، خجند تاجیکستان، موگلیف بلاروس و کربلا در عراق، پیوند خواهرخواندگی دارد.
تبریز لقب شهر جهانی بافت فرش را نیز دارد و در صنعت قالیبافی پیشگام است.
صنعت دوخت چرم نیز در این شهر بسیار پررونق است.
آجیل تبریز شهرت بسیاری دارد.
دانشگاه سراسری تبریز، دومین دانشکده قدیمی کشور بعد از دانشگاه تهران است.
این شهر با داشتن ۱۷ موزه بعد از تهران رتبه دوم را در این زمینه در سطح کشور دارد.
تبریز بیش از یک و نیم میلیون نفر جمعیت دارد.
مردم تبریز آذری زبان و اکثریت آنها شیعه هستند. اما سایر اقلیتهای مذهبی نیز در این شهر زندگی میکنند.
تبریز در حوزه صنایع خودروسازی و موادغذایی نیز پیشرو است.
تبریز در گذشته در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و امروزه هم محلی برای سفر به بسیاری از شهرهای همسایه کشورمان محسوب میشود. از طریق سفرهای ریلی، هوایی و زمینی از این شهر میتوان به ترکیه، آذربایجان، گرجستان، ارمنستان و حتی روسیه سفر کرد.
تبریز مشاهیر و اسطورههای بسیاری در طول تاریخ کشورمان داشته که ستارخان، باقرخان و استاد شهریار مشهورترین آنها هستند.
همانطور که اشاره کردیم، دور تا دور تبریز را کوهها احاطه کردهاند و این شهر کاملا کوهستانی است. بنابراین دور از انتظار نیست که تبریز یکی از سردترین شهرهای کشور باشد.این شهر آبوهوایی کاملا سرد، خشک و کوهستانی دارد. حتی فصل تابستان نیز در این منطقه، هوا خنک و دلپذیر است. بهترین زمان برای سفر با تور تبریز تابستان خواهد بود؛ زیرا پاییز و زمستان این شهر همیشه سرد، همراه با بارش برف و باران است و بهار آن نیز همچنان آبوهوای سرد و با سطح بارندگی بالا دارد.البته باتوجه به خشکسالیهای اخیر در کشور میزان بارش برف و باران در شهر تبریز نیز مانند سایر مناطق کشور، کاهش قابل توجهی داشته است.
در ابتدای مطلب به قدمت تاریخی تبریز و اهمیت آن در برهههای مختلف زمانی، اشاره کردیم. باتوجه به تاریخچه این شهر، بناها و آثار باستانی مختلفی در گوشه و کنار شهر تبریز ساخته شده که گردشگران تور تبریز میتوانند در طول سفرشان از آنها بازدید کرده و با تاریخ و هنر معماری این منطقه آشنا شوند.
بازار تاریخی تبریز
مسجد کبود تبریز (جهانشاه)
مسجد جامع تبریز
ارگ علیشاه (ارگ تبریز)
موزه آذربایجان
موزه قاجار
میدان ساعت
مقبره الشعرای تبریز
مقبره دو کمال تبریز
منطقه کوهنوردی عینالی
خانه مشروطه تبریز
کاخ موزه شهرداری
کلیسای مریم مقدس
کلیسای استفانوس
برج خلعت پوشان
دره سعیدآباد
برج آتشنشان
خانه صرافلار
خانه لالهای
خانه پروین اعتصامی
خانه بهنام
حمام نوبر
خانه علی موسیو
مسجد استاد شاگرد
مدرسه رشیدیه
موزه سفال تبریز
موزه سنجش تبریز
موزه عصر آهن
فرش سنگی تبریز
حمام نظافت تبریز
قبرستان تاریخی پینه شلوار
امامزاده حلیمه خاتون
خانه قدکی تبریز
خانه استاد شهریار
خانه بلورچیان
در کنار اینها، تبریز منطقههای تفریحی طبیعی بسیاری هم دارد که گردشگران میتوانند با گشتوگذار در آنها اوقات خوشی را در سفرشان داشته باشند.
پارک شاه گلی
مجتمع تفریحی لاله پارک
پارک باغلار باغی
پارک بزرگ تبریز
پارک ولیعصر
پارک جنگلی عینالی
پارک مینیاتور
پارک جنگلی باغمیشه
پارک جنگلی یادگار امام تبریز
پارک جنگلی عباس میرزا
جزیره کبودان
کوه عون بن علی (عینالی)
آبشار آسیاب خرابه
آبشار اسکندر
آبشار عیشآباد
مرکز آب گرم بستانآباد
تالاب قوری گول
جنگل ارسباران
دشت تبریز
باغ گلستان
جاهای دیدنی تبریز به داخل شهر ختم نمیشود و در اطراف آن هم جاذبههای گردشگری و تفریحی متعددی برای گشتوگذار وجود دارد.
کوه سهند:
۶۷ کیلومتر
پیست اسکی مرند:
۶۰ کیلومتر
روستای کندوان:
۵۵ کیلومتر
روستای زنوزق:
۱۲۶ کیلومتر
روستای اوشتبین:
۱۳۸ کیلومتر
کلیسای سن استپانوس:
۲۳۰ کیلومتر
قلعه ضحاک:
۱۴۵ کیلومتر
فرهنگ غذایی تبریز مانند سایر شهرهای آذری زبان کشور بسیار غنی است. آشها جایگاه ویژهای در این فرهنگ غذایی دارند و کوفته تبریز و دلمه برگ اجزای جداییناپذیر سفره تبریزیها هستند. آش ماست که داخل آن کوفته ریزه میریزند، آش آبغوره که ترکیبات اصلی آن برنج و لوبیا چیتی است، آش میوه که داخل آن آلو بخارا، آلبالو، زغالاخته و زردآلو میریزند و داخل آن کوفته ریزه هم دارد، آش اوماج که داخل آن تکههای خمیر درست شده از آرد، نمک و زردچوبه میریزند و آش گوجهفرنگی، معروفترین آشهای شهر تبریز هستند. خورشت هویج و کوکوی لوبیاسبز نیز از غذاهای محبوب و پرطرفدار این شهر هستند.اما تبریز غذاهای سنتی دیگری نیز دارد
قارنی یاریخ یا بادمجان شکم پر که داخل بادمجانها را با سیر، پیاز داغ، گوشت چرخکرده، گوجهفرنگی و رب گوجهفرنگی و جعفری پر میکنند.
دویماج یک میان وعده لذیذ است که به شکل توپکهای کوچک از پنیر تبریز، گردو، آب یا دوغ، سبزیهای معطر، پیازچه و نان خشک تهیه میشود.
سوتی پلو که برای پخت آن برنج را با شیر، زعفران، کره و نمک دم کرده، سپس آن را با گوشت مرغ یا ماهی، آلو و کشمش سرخ شده و انواع مغزیجات سرو میکنند.
قورما شورباسی نوعی آبگوشت محلی که با گوشت قرمه شده سردست، لپه، رب گوجهفرنگی، سیبزمینی، نمک، زردچوبه، تره و تخممرغ پخته میشود.
فرش، قالی و گلیم تبریز
محصولات پوستی و چرمی (کیف و کفش)
آجیل، خشکبار و میوههای خشکشده
شیرینیهای لذیذ تبریز مثل قرابیه، نوقا، اریس، باقلوا، پشمک، شکلات، لوز و ...
ممقان دوزی (هنر سوزن دوزی شهر ممقان)
چاپ کلاقهای (نوعی روشهای چاپ روی پارچه مخصوص در تبریز و اسکو)
ورنی (نوعی گلیم که بدون نقشه توسط عشایر و روستاییان منطقه ارسباران و دشت مغان بافته میشود)
حلوا بزرک
نان زنجبیلی
امکان سفر ریلی و هوایی از سراسر کشور به شهر تبریز فراهم است.
در داخل شهر تاکسی، اتوبوس و مترو برای حملونقل عمومی در اختیار گردشگران قرار دارد.
تبریز ۵ خط مترو دارد.
تبریز شهر هتلهای لوکس و ۵ ستاره است؛ اما اقامتگاههای معمولیتر با قیمتهای مناسبتر نیز در اختیار گردشگران قرار دارد. اقامتگاههای بومگردی تبریز نیز بسیار جذاباند.
تبریز شهری بسیار امن برای سفر و زندگی بهشمار میرود.