گردنه حیران

گردنه حیران کجاست؟

بدون شک تاکنون بارها نام گردنه حیران را شنیده‌اید. گردنه‌ها عموما محلی برای تردد هستند، اما این گردنه فقط یک مسیر عبور و مروری نیست و یک منطقه گردشگری جذاب نیز محسوب می‌شود. گردنه حیران مسیر رسیدن به استان اردبیل است، اما از جاذبه‌های گردشگری گیلان به‌شمار می‌رود. گردشگرانی که با خرید بلیط هواپیما رشت یا سایر مسیرهای مواصلاتی به این استان سفر می‌کنند، می‌توانند سری هم به گردنه حیران زیبا بزنند. بیایید بیشتر با این گردنه شمالی آشنا شویم.

آشنایی با گردنه حیران

«حیران» در زبان تالشی به‌معنای پوشیده شده با ابر و مه؛ دلیل انتخاب این نام برای این گردنه زیبا کشورمان نیز پوشیدگی همیشگی آن با ابر و مه است. گردنه حیران یکی از مسیر‌های اتصال دو استان گیلان و اردبیل به‌شمار می‌رود که در حریم جغرافیایی گیلان قرار می‌گیرد و شروع مسیر گردنه در نزدیکی شهر آستاراست (۳۰ کیلومتری). بنابراین اگر با خرید بلیط هواپیما رشت به این شهر سفر کردید، باید یک مسافت ۱۸۵ کیلومتری را طی کنید و بعد از رسیدن به شهر آستارا راهی گردنه حیران شوید.

این گردنه از میان جنگل‌های هیرکانی عبور می‌کند و به سه بخش حیران سفلی، حیران وسطی و حیران علیا تقسیم می‌شود. دره‌ای عمیق کنار گردنه وجود دارد که رود ارس از میان آن می‌گذرد. پس هنگام عبور از این گرنه یک‌سو جنگل و سوی دیگر رودی خروشان به‌چشم می‌خورد.رود ارس بخشی از مرز کشور ما و آذربایجان غربی است و روستاهای ونه‌بین، حاجی امیر بالا و حاجی امیر پایین که در اطراف گردنه قرار گرفته‌اند، اهمیت حفاظتی سیاسی و جغرافیایی دارند.

همان‌طور که گفتیم این گردنه در تمام روزهای سال و در تمام فصل‌ها پوشیده از مه است. می‌دانیم که مه عموما در مناطق مرتفع سردسیری شکل می‌گیرد؛ اما گردنه حیران چندان مرتفع نیست.این منطقه ۱۵۰۰ مترمربع از سطح دریا ارتفاع دارد. پس دلیل وجود مه در این گردنه چیست؟ کارشناسان می‌گویند که نفوذ رطوبت دریای خزر به این ناحیه سبب شده مه‌گرفتگی در گردنه حیران و مناطق پیرامون آن همیشگی باشد. عمده پوشش گیاهی این منطقه شامل درخت‌های توسکا، گردو، راش، ممرز، فندق و بلوط است.

رانندگی در گردنه حیرانه

کشاورزی و دامپروری مشاغل اصلی اهالی روستاهای این منطقه به‌شمار می‌روند؛ بنابراین در طول مسیر سرسبز گردنه حیران با حیوانات اهلی بسیاری مواجه خواهید شد. پس نکته اول برای رانندگی در این مسیر توجه ویژه به حریم و امنیت آن‌هاست.

نکته بعدی این‌که همان‌طور که از نامش پیداست مسیر یک گردنه است و پیچ‌وتاب‌های متعددی پیش روی رانندگان خواهد بود؛ بنابراین رانندگی ایمن شرط مهم برای رفتن به گردنه حیران است.
گفتیم که این منطقه در تمام طول سال با مه احاطه می‌شود؛ پس دید راننده در این مسیر در تمام فصل‌ها، ماه‌ها و روزهای سال، محدود خواهد بود. عموما تردد در گردنه حیران نیاز به مه‌شکن دارد.
در آخر این‌که سطح جاده به‌دلیل مه‌گرفتگی محیط همیشه لغزنده است و برای رانندگی ایمن و مطمئن باید با سرعت کاملا استاندارد و کم در این گردنه رانندگی کنید.

به‌طور کلی گردنه حیران یک منطقه حادثه‌خیز است و تصادف‌های شدیدی در آن رخ می‌دهد که خسارات جانی و مالی متعددی برجای می‌گذارد. در فصول سرد سال نیز، عموما اولین بارش برف و باران استان گیلان در این ناحیه گزارش می‌شود؛ پس سعی کنید تمام نکات ایمنی را حین رانندگی رعایت کرده و حتما از سلامت فنی خودروی خود قبل از رفتن به این منطقه، مطمئن شوید. در فصل زمستان، بدون زنجیر چرخ راهی این مسیر نشوید.

جاهای دیدنی گردنه حیران

گردنه حیران همیشه در کنار این که مسیری مواصلاتی بوده، یک منطقه تفریحی و گردشگری نیز محسوب می‌شود. این گردنه منطقه‌ای ییلاقی و روستایی است که روستاهای اطراف آن خود جاذبه‌های گردشگری جذاب و دیدنی محسوب می‌شوند.

روستای حیران

 قبل‌تر به آن اشاره کردیم از ۳ بخش سفلی، وسطی و علیا تشکیل شده و از آستارا تا اردبیل امتداد دارد. در این منطقه خانه‌های بومی و ویلایی متعددی برای اقامت در دسترس گردشگران است.

روستای کشفی

این روستای خوش آب‌وهوا و دنج در فاصله ۲۲ کیلومتری گردنه قرار گرفته و یک منطقه عالی برای کمپینگ و طبیعت‌گردی به‌شمار می‌رود.

روستای مشند

 این روستا در ۱۵ کیلومتری گردنه قرار دارد و منطقه‌ای جنگلی، خوش آب‌وهوا و بی‌نظیر برای یک اقامت آرامش‌بخش است.

توجه داشته باشید که هنگام گشت‌وگذار و اقامت در این روستاها به فرهنگ و سنت مردم آن احترام بگذارید و نظافت و آرامش این مناطق را حفظ کنید. در کنار این روستاها، چند منطقه طبیعی دیگر برای گشت‌وگذار در مسیر گردنه حیران سر راه گردشگران قرار دارد.

جنگل فندقلو

 قبل از تونل گردنه یک مسیر فرعی قرار دارد که به این جنگل زیبا و سرسبز می‌رسد. در این منطقه یک پیست اسکی روی چمن نیز وجود دارد.

دشت بابونه

 اگر در فصل بهار و تابستان مسیر جنگل فندقلو را ادامه دهید، به یک دشت زیبا از گل‌های بابونه می‌رسید که بدون شک یکی از رویایی‌ترین مناظر دنیاست. در این دشت فرشی از گل‌های زیبا پهن شده که باید مراقب باشید آن‌ها را زیر پا لگد نکنید. قلعه شیندان یا گور بابک یک بنای باستانی در مرز ایران و آذربایجان و منطقه گردنه حیران است. قدمت این قلعه به دوره ساسانیان باز‌می‌گردد و روی کوه شیندان در ارتفاع ۱۸۵۰ متری قرار دارد.

دهکده گردشگری حیران

دهکده گردشگری حیران یک منطقه توریستی تقریبا تازه‌ساز است که گردشگران می‌توانند در اردوگاه‌های گردشگری و خانه‌های بومی این منطقه اقامت داشته باشند. این دهکده مکانی جذاب برای کمپینگ و طبیعت‌گردی و همچنین تفریحات هیجان‌انگیز است. تله کابین با مسیری بسیار زیبا، سورتمه ۱۵۰۰ متری، زیپ لاین، پیست کارتینگ با مسیری پر پیچ‌وخم و هیجان‌انگیز و ترامپولین، امکانات تفریحی دهکده گردشگری حیران‌اند.علاوه‌بر این‌ها رستوران، کافی‌شاپ، مرکز خرید و سایر امکانات این‌چنینی نیز در این منطقه در دسترس گردشگران هستند.

بهترین زمان برای رفتن به گردنه حیران 

فصل‌های سرد سال زمانی مناسب برای رفتن به این ناحیه نیست. سرمای هوا و ناامن بودن جاده کمی گشت‌وگذار در گردنه حیران را دشوار می‌کند. اما در نیمه اول سال این منطقه آب‌وهوایی بسیار دلپذیر دارد و طبیعت آن سرسبز و دیدنی می‌شود. اما پاییز و زمستان این گردنه هم بسیار زیبا و رویایی است و سرما چیزی از جذابیت گردنه حیران کم نمی‌کند. عسل، لبنیات، فندق و ذرت محصولات و سوغاتی‌های منطقه گردنه حیران هستند.