جزیره کیش به عنوان یکی از پربازدیدترین مناطق گردشگری در ایران شناخته میشود که در بندر لنگه استان هرمزگان واقع شده و در گذشته به نام قیس شناخته میشد. این جزیره تاریخی در طول سالیان دراز ماجراهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. حقایق جذاب تاریخی جزیره کیش علاوه بر سواحل زیبا و طبیعت شگفتانگیز خود، پیشینه تاریخی و فرهنگ غنی نیز دارد.
در ادامه این مطلب نکاتی در رابطه با تاریخچه و پیشینه تاریخی جزیره بینظیر کیش بررسی شده است.
با بررسی مرجانهای جزیره کیش و آثاری به قیمت شهر زیرزمینی میتوان به راحتی پی برد که این منطقه مانند باقی نقاط ایران تاریخچه قدیمی دارد و کهنسال است. گفته میشود که در دوران هخامنشیان صید مروارید در جزیره کیش انجام میشده و با این حال اسناد دقیقی در رابطه با سرنوشت این جزیره در طول سالهای مختلف وجود ندارد.
جزیره کیش به دلیل آبهای شیرین و زمینهای حاصلخیزی که دارد، از همان ابتدا مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفت. این منطقه با ویژگیهای بینظیر خود، یکی از بهترین مناطق برای حیات انسانها محسوب میشود. کاریزها و دیوارهای مرجانی به جامانده در کیش حاکی از قدمت حداقل دو هزار ساله این منطقه به عنوان یک سکونتگاه انسانی است. از طرف دیگر شهر حریره و سایر اطلاعات تاریخی به دست آمده از اسناد از درخشش و اوج رونق و شکوه این منطقه در قرن پنجم تا هشتم حکایت میکند. جزیره کیش با توجه به این که بسیاری از نقاط مهم و استراتژیک جهان را به هم پیوند میدهد، در دوران گذشته از منظر اقتصادی و تجاری رونق بسیار زیاده داشته است.
این جزیره در دوران هخامنشیان در اوج شکوفایی و رونق خود قرار داشته و نقش بسیار مهمی در ارتباطات دریایی ایفا میکرد. تاریخ جزیره کیش از سنگ نوشتهها و کتیبههای به دست آمده از آن دوران مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس اطلاعات به دست آمده، جزیره کیش در دوران هخامنشیان علاوه بر اهمیت و نقش تجاری، به عنوان یکی از مهمترین مناطق نظامی نیز شناخته میشده است. این پایگاه نظامی مهم در توسعه تجارت بینالمللی و گسترش ارتباط فرهنگی با سایر نقاط در جهان، نقش بسیار مهمی ایفا میکرد.
در دوران ساسانیان این جزیره دورههایی از شکوفایی فرهنگی و اقتصادی را تجربه کرد. با توجه به رونق معماری و هنر در دوران ساسانیان، ساختمانهای عمومی و خانههای مسکونی متعددی در این جزیره ساخته شد. در این زمان جزیره کیش به عنوان مهمترین مرکز فرهنگی شناخته میشد و به عنوان پایگاه تبادل دانش بین شرق و غرب نقش داشت.
به دلیل اهمیت جزیره کیش به عنوان یک شاهراه ارتباطی بین شرق و غرب، این منطقه در گذشته همیشه مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته بود. همزمان تغییرات اروپا در قرن پانزده و شانزده میلادی، تعداد زیادی از تجار پرتغالی برای دسترسی به بازارهای تجاری عربستان و ایران، کشتیهای خود را در اقیانوس هند قرار دادند. در نهایت در سال 1506 میلادی، یک دریاسالار پرتغالی با 16 کشتی جنگی به سمت خلیج فارس لشکرکشی و کرد و به این منطقه حمله کرد. این دریاسالار از امیر هرمز درخواست کرد که تسلیم شود و از شاه اطاعت کند که چنین چیزی اتفاق نیفتاد. در نهایت پرتغالیها در دوران صفویه، این منطقه را غارت و ویران کردند و این شرایط تا زمان شاه عباس صفوی ادامه داشت. در نهایت شاه عباس بعد از اتمام جنگ با عثمانیها، تصمیم گرفت هرمز و بحرین و جزیره کیش را آزاد کند. در دوران اسلامی این جزیره برای بار دیگر تجربههایی از رونق و شکوه را پشت سر گذاشت و مجددا به یک منطقه استراتژیک جهانی تبدیل شد.
جزیره کیش در دوران قاجار به فراموشی سپرده شد و دورههایی ار رکود و افول را تجربه کرد. در این بازه فقدان زیرساخت مناسب و کمبود سرمایهگذاری در این منطقه باعث شد که هیچ رشد و رونقی در جزیره کیش مشاهده نشود. در دوران پهلوی تلاشهای برای جذب سرمایهگذاری در این منطقه انجام شد که باعث شد کیش به یکی از مهمترین مناطق تجاری و حتی گردشگری در ایران تبدیل شود.
یکی از نقاط عطف این جزیره، ساخت فرودگاه بینالمللی کیش بود که به عنوان یک زیرساخت مناسب برای رشد و توسعه گردشگری شناخته میشود. در نهایت جزیره کیش در سال 1361 به عنوان اولین منطقه آزاد اقتصادی ایران شناخته شد. اقتصاد این جزیره همچنان مبتنی برای جذب توریست و تجارت است. در حال حاضر تور کیش به عنوان یکی از محبوب ترین گزینههای گردشگری بین مسافران شناخته میشود.
شهر باستانی حریره در سواحل شمالی جزیره، یکی از قدیمیترین و بینظیرترین مکانهایی است که افراد در تور کیش میتوانند بازدید کنند. گردشگران در تور کیش میتوانند به کاوش در آثار باستانشناسی، قناتها و خانههای اعیانی شهر حریره در تور کیش بپردازند. بخشهایی از بقایای اسکله و بندرگاه حریره باقی مانده و همچنین در کنار ساختمان بندرگاه، بنایی قرار دارد که بومیان آن را قصر حریره مینامند. در آثار تاریخی شواهدی از بنایی به نام ملک جمشید وجود دارد که به نظر میرسد نام اصلی این بنا باشد.
شهر زیرزمینی کاریز نیز یکی از بینظیرترین و منحصربه فرد ترین جاذبههایی است که افراد باید برای بازدید از آن در تور کیش برنامه ریزی کنند. در این شهر زیرزمینی بخشهای مختلفی مانند رستوران سنتی و غرفه صنایع دستی وجود دارد که میزبان گردشگران مختلف است.
درخت انجیر معابد در بخش شمالی جزیره کیش که به درخت سبز و یا درخت جزیره نیز شهرت دارد، یکی از باستانیترین و استثناییترین جاذبههای دیدنی برای گردشگران است. این درخت دارای 500 سال قدمت است و در مناطق گرمسیری میتوان نمونههایی از آن را بازدید کرد.
کشتی یونانی در سال 1345 هنگام عبور از خلیج فارس، در نزدیکی روستای باغو منحرف شد و در گل و لای گیر افتاد. با وجود این که امکان بازدید از این کشتی یونانی وجود ندارد، اما در اطراف آن جاذبههای دیدنی سرگرمکننده و بینظیری وجود دارند. گردشگران در تور کیش میتوانند از تماشای غروب آفتاب در کنار این کشتی لذت ببرند و فرصت مناسبی برای گشتوگذار در پارک ساحلی نزدیک آن خواهند داشت. امکانات زیادی در پارک ساحلی کشتی یونانی احداث شده است و سالیانه میزبان تعداد زیادی از گردشگران در تور کیش است.