ماسوله گیلان درست در دل کوه ها و جنگل های مه آلود و سرسبز گیلان شکل گرفته است و با وجود اینکه به عنوان یکی از شهرهای ایران شناخته می شود، هنوز سبک زندگی روستایی به خوبی در آن قابل مشاهده است.شهر ماسوله گیلان به خاطر بافت جالبی که دارد به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری ایران معرفی می گردد.
نکته جالب توجه در معماری این روستای سرسبز و زیبا، پلکانی بودن ساختار خانه های آن می باشد. به صورتی که حیاط خانه های بالاتر، پشت بام خانه های پایینی به حساب می آیند. عموما طبقات خانه های ماسوله از دو تجاوز نمی کند.خانه های ماسوله متشکل از دو بخش زمستانی و تابستانی هستند، که به زبان محلی به بخش زمستانی سومه می گویند و از بخش تابستانی به عنوان پیشخوان یاد می کنند. سومه یا همان بخش زمستانی اتاق کوچکی می باشد که در بخش انتهایی خانه قرار گرفته است. به همین خاطر نور بسیار کمی به این بخش از خانه می رسد. در وسط این بخش از خانه یک کوره وجود دارد که گرمای خانه را تامین می کند و اتاق را گرم نگه می دارد. البته این کوره برای آشپزی هم استفاده می شود.
اتاق پیشخوان هم پوشیده از اورسی های زیبا و رنگین است که در فصل تابستان مورد استفاده قرار می گیرد.اکثر این خانه ها با استفاده از مصالحی همچون چوب، سنگ و خشت ساخته شده اند. دلیل استفاده از این مصالح، وفور آنها در این منطقه از کشور می باشد. ضمن اینکه استفاده از مصالح بومی و محلی برای هماهنگی و سازگاری با محیط آن منطقه لازم است.
طبیعت زیبای این شهر به قدری تماشایی و دیدنی است که به خودی خود یک جاذبه به حساب می آید. اما ماسوله به جز مناظر و چشم اندازهای بی نظیر، جاذبه های دیگری نیز دارد.
موزه ها
در ورودی شهر ماسوله گیلان ساختمانی دیده می شود که تبدیل به موزه مردم شناسی ماسوله گشته است. گردشگران در این موزه می توانند با وسایل زندگی مردم این منطقه و فرهنگ آنها آشنا شوند. البته ظاهرا این موزه در حال حاضر تعطیل شده است. اما موزه حیات وحش، موزه میراث فرهنگی و موزه بقعه عون بن علی از جمله موزه های فعال این منطقه به حساب می آیند.
آبشارها
در نقاط مختلفی از شهر ماسوله گیلان، آبشارهای زیبایی وجود دارند که به عنوان جاذبه های این منطقه معرفی می گردند. دسترسی به اکثر این آبشارها با یک کوه نوردی و پیاده روی نسبتا سبک امکان پذیر می باشد.
پارک جنگلی
پارک جنگلی ماسوله یکی از جاذبه های گردشگری ایران به حساب می آید. پوشش گیاهی غنی این پارک یکی از امتیازات ویژه آن محسوب می گردد. در این جنگل انواع گیاهان دارویی و درختان فندق، توسکا و راش رشد نموده اند. امکانات رفاهی و تفریحی متعددی نیز برای پذیرایی از گردشگران در این پارک ساخته شده است.
بازار
بازار ماسوله گیلان را هم می توان به عنوان نبض اصلی یا قلب این شهر شناخت. بافت این بازار نیز همچون بافت کل روستا متفاوت است. بازار ماسوله به صورت دو طبقه شکل گرفته است. حجره ها و مغازه های بازار در این دو طبقه پخش شده اند. شما می توانید در این بازار هزار رنگ هر چیزی که لازم دارید را پیدا کنید. جذاب ترین بخش بازار متعلق به بخش خوراکی ها و ترشی های این بازار می باشد. بازی رنگ ها در این قسمت از بازار غوغا به پا می کند و آب دهان هر کسی که از کنار آنها رد می شود را سرازیر می گرداند. صنایع دستی این شهر نیز در نوع خود جذاب و دوست داشتنی است. به خصوص عروسک های کاموایی و کیف های گلیمی که به دست بانوان این منطقه درست شده اند.
قهوه خانه های بازار نیز مکان مناسبی برای استراحت و گپ و گفت با مردم خون گرم و خوش صحبت ماسوله می باشند.
در بخش جنوب غربی استان گیلان شهری به نام ماسوله وجود دارد که ۵۵ کیلومتر با پایتخت این استان یعنی رشت فاصله دارد. راحت ترین راه دسترسی به ماسوله گیلان این است که شما به سمت فومن حرکت کنید. سپس از فومن، جاده ماسوله را در پیش بگیرید. جاده کوهستانی ماسوله را می توان یکی از زیباترین جاده هایی که در شمال کشور ساخته شده اند، دانست. این جاده حدود ۳۵ کیلومتر می باشد و طی این مسیر با ماشین، یک ساعت طول می کشد.
در این چند دهه اخیر، استقبال زیاد گردشگران از این روستای زیبا باعث شده تا انواع اقامتگاه ها و هتل های مختلف در این منطقه به وجود آید.یکی از انواع اقامتگاه های جالب در ماسوله گیلان، اقامتگاه های بوم گردی آن می باشند. این نوع از اقامتگاه ها می توانند تجربه متفاوتی را برای مسافران و گردشگران رقم بزنند. اقامتگاه های بوم گردی فرصت چند روز اقامت در یکی از خانه های پلکانی این شهر را که پنجره ها و ایوانی چوبی پر از گل های شمعدانی دارند را برای مسافران فراهم می نمایند.
گردشگران می توانند با اقامت در این خانه ها انواع و اقسام غذاهای محلی را بچشند که به دست بانوان این روستا پخته می شود. این موضوع آنها را با فرهنگ و آداب و رسوم مردم این روستا بیشتر آشنا می کند.